Δευτέρα 21 Ιανουαρίου 2013

tabula rasa

φωτογραφία:
τοίχος σπιτιού στο Γεράκι

Ο Ad Narh έχει ένα γραφείο ταξιδίων, στην Βομβάη. 
Σ' αυτό το γραφείο καθημερινά καταφθάνουν χιλιάδες επίδοξοι 
ταξιδιώτες που ορέγονται ένα εξωτικό ταξίδι. 
Οι δουλειές του Ad  υποστηρίζονται από την Unesco,
η οποία και επιμελείται τη διαφορετικότητα 
των τόπων, τη διατήρηση του εξωτισμού τους. 
Οι πελάτες του Ad διαθέτουν ένα αξιοπρεπές ποσό 
για μια ασυνήθιστη περιήγηση 
μέσα από την γιγαντο-οθόνη του σαλονιού τους. 
ανιστόρητα από το μέλλον

Ας μου επιτραπεί σύντροφοι της +Αριστεράς να μη συμμεριστώ τις ανησυχίες σας για την δοκιμασία της Δημοκρατίας και του Συντάγματος με αφορμή τη μεθόδευση της τρισυπόστατης κυβέρνησής μας κατά τη συζήτηση της πρότασης παραπομπής των υπευθύνων για την αλλοίωση της γνωστής λίστας. 

Προσωπικά έπαψα ν' ανησυχώ για το μέλλον της δημοκρατίας (; !) στη χώρα μας, για την περιφρόνηση των νόμων της από τους ταγούς των και για όλα όσα συνθέτουν το πλέγμα της υφιστάμενης κρατικής δομής. Και δεν ανησυχώ γιατί δημοκρατία, κρατικές δομές, θεσμικές λειτουργίες, που διαθέτουν εδώ και δεκάδες χρόνια άλλες ανάδελφες αστικές δημοκρατίες της καθ' ημάς Δύσης, δεν υπάρχουν εδώ και δύο σχεδόν χιλιετίες. Και συνεπώς εκλείπει το ευτελές κίνητρο υπεράσπισης μιας  τέτοιας οντότητας, ακόμη και αυτής των οραμάτων του Ρουσώ.

Συνέβη, αυτός ο τόπος να συμπυκνωθεί σε φεουδαρχικά πρότυπα που επέβαλαν δυνάμεις ξένες με την αρμονία του, εχθρικές με τη σοφία του. Βυζαντινή αυτοκρατορία, Οθωμανική κατοχή, Αγγλοσαξωνική τελικά εξάρτηση. Πάντοτε χέρι-χέρι με τους προύχοντες του τόπου, τους αυτοθεωρούμενους ως κληρονόμους της σοφίας αλλοτινών καιρών.

Ας σταθούμε στη διαδικασία διαδοχής της επικυριαρχίας σε αυτό το κομμάτι της γής, διαδικασία που ολοκληρωνόταν πεσιμιστικά για τον λαό της μετά από έναν πόλεμο, μια επανάσταση, ένα πραξικόπημα. Η μετάβαση για παράδειγμα από την οθωμανική κατοχή στην λεγόμενη εθνική ανεξαρτησία παρέμεινε απλά μια αλλαγή σκυτάλης των επικυρίαρχων, αλλαγή για την οποία αναλώθηκε η ιδέα της εθνικής απελευθέρωσης του 1821. Το φέουδο παρέμεινε φέουδο, ο σκλάβος έγινε κολήγος, οι προύχοντες συνέταιροι νέων αφεντικών.

Αδιατάρρακτη αυτή η πορεία ανά τους αιώνες, δεν άφησε σπιθαμή γής να διαβούν τα πόδια των κολασμένων. Δυό χιλιάδες χρόνια, σημείο στάσιμο στην ιστορία που θέλει να γεύεται από την αλήθεια των τόπων, από το μάτωμα του χρόνου. Και σε οκτώ χρόνια που θα κληθούμε να συνεορτάσουμε με τους αφέντες μας  τα διακόσια χρόνια μιας απελευθέρωσης γραμμένης με μύρια όσα χρώματα στο βιβλίο της ιστορίας, ανιστόρητες θα παραμένουν οι μεγάλες του τόπου στιγμές.

Και στο βιβλίο της ιστορίας πληθαίνουν οι λευκές σελίδες, οι ακαταχώρητες διαδρομές. Μένουν αναπόγραφα τα μυστικά μονοπάτια τα οποία λίγοι, τόσο λίγοι, σε αυτόν τον χώρο του συμπαντικού οικήματος τόλμησαν να εξερευνήσουν. Οι όποιοι αγώνες και αγωνίες τους εξανεμίστηκαν μέσα στον ορυμαγδό των αλαλλαζόντων συμφερόντων που κονταροχτυπιόνταν να καλύψουν το κενό εξουσίας που άφηναν πίσω τους πότε οι Παλαιολόγοι, πότε ο Σουλτάνος. Και αναδύθηκε ένα τοπίο πιο εφιαλτικό και από αυτό της οθωμανικής κατοχής, πεδίο βολής αυτή η γή, όπου τρελλοί φαντάροι εξασκούνται πάνω στα σώματα και τις ψυχές μας.

Στρογγυλοκάθησε μέσα μου τούτη η παρένθεση της Ιστορίας, οι λευκές σελίδες στο ληξιαρχείο που μυστικά υπενθυμίζουν αγνοούμενους και αγνοούμενα. Και στη διαδρομή αυτού του αγνοούμενου χρόνου, βολικά οι ληξίαρχοι χάραξαν άλλα σημάδια και δείκτες, ωσάν το πείραμα πάνω στη χώρα νάχε ξεκινήσει σε χρόνους ανείπωτους από τον Μέγα Στρατηγό των αΰλων θαυμάτων.

Και κατά καιρούς αναζητώ τα κίνητρα του εκμανούς Κυρίλλου της Αλεξανδρείας μετά του αναδέλφου του Αθανασίου του Μεγάλου και πολλών άλλων κίβδηλων αγίων να θανατώσουν τον χρόνο και τις διαδρομές του εκλαμπούς Πτολεμαίου του Ευεργέτου. Και μου δείχνει με το δάχτυλο η απολυθείσα ληξίαρχος, σε άλλους χρόνους και  αιώνες, τους ιεραποστόλους του Κολόμβου να ισοπεδώνουν και να διαγράφουν άλλους πολιτισμούς και σκιές ανθρώπινης σοφίας, που φιλοδοξούσαν να απαστράπτουν εις τους αιώνες.

Tabula rasa αυτοί οι αιώνες, δέκα επτά και, δεν καταχωρήθηκαν ποτέ στην Ιστορία. Και ανακατεύτηκαν με τα θαύματα του μεγάλου στρατηγού τα ονόματα αυτού του τόπου, έτσι ώστε να εξοβελιστεί οριστικά από την αλυσίδα του χρόνου ο κρίκος που μαρτυρούσε για τους καρπούς μιας εποχής, αυτής του κλασικού πνεύματος. Γιατί η ευωδία  που αναδυόταν όπου γής, από σημεία βαβυλώνεια που χάραζαν πότε οι πυθαγόρειοι, πότε οι κληρονόμοι των Φαραώ, πότε οι έποικοι της Ιωνίας- ξένοι και πρόσφυγες όλοι τους που ζύμωσαν το χρυσάφι της γής που βρέθηκαν- γιατί η ευωδία τούτη, δίδασκε τη συνέχεια του χρόνου, τη συνέχεια των τόπων. Δίδασκε πως η δημοκρατία είναι μια υπόθεση συνέχειας σε τόπο και χρόνο.

*****

Έχουμε χρεωθεί λευκές σελίδες, φίλοι της +Αριστεράς και όχι απλά τα κακέκτυπα και κίβδηλα των νόμων και των διαταγμάτων των σουλτάνων, του Μέτερνιχ, των Αψβούργων, του Τσώρτσιλ, του εκάστοτε αμερικανού πρέσβυ, της τρόϊκας. Και η χρέωση αυτή γένηκε από χέρια δικά μας, καταχωρήθηκε και ενημερώνεται από δικούς μας ληξιάρχους, επιφορτισμένους να "λήξουν" κάθε τί που μπορεί να στρέψει το βλέμμα στην πηγή της ζωής μας, στο άλογο της Αρσινόης που πετά προς τον ουρανό. 

Έχουμε χρεωθεί εκείνο το φώς που δεν φωτίζει αλλά κατακαίει αυτό τον τόπο εδώ και χίλια επτακόσια χρόνια. Φώς που η ιλαρότητά του είναι χορηγεία των εμπρηστών μας, αποτελεί αιτία επαίνων-από τους χορηγούς- και καυχήματος από τους πειθήνιους ευεργετούμενους. Δεν είναι αυτό το φώς που δωρίσαμε στην υφήλιο, που σαν γύφτικο σκεπάρνι καυχιόμαστε και μας επαινούν. Αλλά είναι το φώς ροβεσπιέρων και πιονέρων τούτης της γής. Είναι -για να θυμηθούμε τα στερνά- η Χάρτα του Ρήγα που τα μελάνια της ξεπλύθηκαν στα νερά του Δούναβη.

και συνέβη...
...με θαυμαστή ακρίβεια επανάληψης η προεικόνιση για μια ακόμη φορά αυτού που  ο καιρός των ημερών εγκυμονεί. Το τερατώδες της Α-συνέχειας που εδώ και είκοσι αιώνες  μας απειλεί, μόνο που τούτη τη φορά απειλεί όλον τον πλανήτη. Το τερατώδες της αστραπιαίας μετάβασης από το μηδέν στο άπειρο και τούμπαλιν, μετάβασης (ή μεταβίβασης ;) χωρίς χρόνο και απόσταση, όχι του πνεύματος και των αξιών του, αλλά ενός προϊόντος-δημιουργήματος μιας πεφωτισμένης κάστας νεοφιλελευθέρων. Και σε τούτες τις μεταβάσεις, μεταβιβάσεις και μετεπιβιβάσεις χρεωπιστώνονται αδιαλείπτως σε τερματικές οθόνες, τόκοι τοκογλυφίας, κόστους μηδενικού, έτσι που ο χρόνος και ο τόπος καταντούν μια κουκίδα, ένα σημείο στάσιμο που αναπαριστά την κιβωτό που της μέλλει να φιλοξενήσει ελάχιστους και ελάχιστα. 

Μην πανικοβάλλεστε λοιπόν φίλοι μου, δεν κινδυνεύει η δημοκρατία μας, ποτέ δεν κινδύνευσε, γιατί απλούστατα ποτέ δεν υπήρξε. Απλά προτείνω να θωπεύσουμε τούτη την υπερβολή, αναγκαία για να απελευθερωθούμε από το σκλαβωμένο μας μυαλό. Ας σκεφτούμε λ.χ. πως ποτέ δεν γευτήκαμε τους καρπούς των διαδρομών μας, παρά εκείνους τους καρπούς που αποτέλεσαν το δηλητηριαμένο περίσσευμα από το τραπέζι ενός λουκούλειου γεύματος για τους ολίγους. Θα κατανοήσουμε έτσι γιατί σε αυτόν τον τόπο παραμένει ακμαίο εδώ και  διακόσια χρόνια ένα μεγάλο ποσοστό πληθυσμού που συναρτά τις τύχες του με τις τύχες της εκάστοτε εξουσίας, απρόθυμο να απορρίψη την πρόσκληση στα τραπέζια της. 

*****

Ο μή τόπος, ο μή χρόνος, ο μηδενισμός της απόστασης δεν είναι παρά ο ευτελισμός της υπόστασης των πραγμάτων, είναι μια ρύπανση (που θάλεγε και ο Πωλ Βιριλιό (paul Virilio) στην Πανικόβλητη Πόλη του, μια ρύπανση που επικάθεται ως το απαραίτητο χνούδι συσκότισης των πραγμάτων. Είναι η διαφθορά που κάνει τον στρατιώτη δικό σου κατά τον Μακιαβέλι. Η μινιαρουτοποίηση (δανείζομαι πάλι από τον Πωλ Βιριλιό) των πραγμάτων, η αφήγηση χωρίς την αφήγηση, η σιωπή για το ταξίδι, αποτελούν σήμερα το πρόπλασμα μιας άλλης δημοκρατίας χωρίς δημοκρατία, υφαίνουν μία φόρμα εφαρμοστή στο σώμα κάθε πολιτείας και πολίτη, οχυρώνουν τις φυλακές του νού, του σώματος και της ψυχής. Από την έννοια της δημοκρατίας, της προσεκτικά αποστειρωμένης, απέμεινε ό όρος, απεβλήθη το αίτιο και το αιτιατό. 

Γι' αυτό να πανικοβάλεστε φίλοι της +αριστεράς. Για το πρόπλασμα ενός άλλου πολιτισμού και κατ' επέκταση ενός πολιτικού status που θα συνεχίζει μεν να λέγεται δημοκρατία αλλά θα είναι μια φυλακή με οχυρώματα για κάθε σώμα, για κάθε μέλος του σώματός μας. Οχυρώματα τύπου taxis.net.  Θα είναι μια φυλακή χωρίς τείχη για τις ψυχές μας.

Ο κύρ Βενιζέλος ίσως να πασχίζει να μας εξοικειώσει με αυτό το πρόπλασμα του αύριο μας. Το θράσσος του, το παραλήρημά του δεν είναι παρά το ενδιαίτημα αυτού του πολιτισμού που μας περιμένει, είναι η προοδευτική εναλλακτική πρόταση απέναντι στην καρικατούρα του πολιτισμού των νοικοκυραίων του Σαμαρά, απέναντι στην καρικατούρα του ναζισμού της χ.α. Το παραλήρημα του Βενιζέλου, δεν είναι τίποτ' άλλο παρά το οργίλο ύφος ενός αξιωματικού παντοτινά ταγμένου στην υπηρεσία του Ηγεμόνα, όταν βλέπει τους στρατιώτες του να απειθαρχούν στις εντολές του. 


*****

Για την ώρα ισχύει το απαγορευτικό απόπλου, που σιωπηρά η αριστερά σύμπασα έχει συνυπογράψει εδώ και μερικές δεκαετίες. Ο ορίζοντας δεν ανιχνεύεται στις ματιές των ανθρώπων. Το σημείο που γή, ουρανός και νερό σμίγουν, αποτελώντας το τρισυπόστατο της ύπαρξής μας, ούτε πλησιάζει, ούτε ξεμακραίνει. Μένει ανύπαρκτο και αόρατο από όλο και περισσότερους. Δεν υπάρχει ταξίδι, δεν υπάρχει απόσταση, δεν υπάρχει διαδρομή. 

Και τούτο το σημειακό χαρτογράφημα σε μη-χώρο και σε μη-χρόνο αποτελεί την tabula rasa ενός καταστατικού χάρτη για το μεθαυριανό μας πολίτευμα. Προσοχή λοιπόν στις αφηγήσεις μας. Και στις υπογραφές μας. 

υγ. Οφειλή σε έναν φίλο
Έξω βρέχει. Από την τζαμαρία του καφέ αντικρύζω την φουρτουνιασμένη θάλασσα που σήμερα θέλησε να δοκιμάσει την φαντασία μου. Πίσω και πάνω από τα κύματα προσπαθώ να διακρίνω τον ορίζοντα, προσπαθώ να κατανοήσω το τρισυπόστατο της ύπαρξής μου. Καταφθάνουν στο νού τα λόγια ενός παληού φίλου, "κοίτα πέρα από τη θάλασσα, θα συναντήσεις τον ωκεανό". Θέλω να ξεπεζεύσω το άλογο της Αρσινόης για να πάω εκεί στο πέραν, στο πάνω, στο βάθος των νερών και της ψυχής μου.  Μα σήμερα είναι Κυριακή και πρέπει να γυρίσω στην πόλη, ο τεμαχισμένος χρόνος παίζει τα παιγνίδια του. Εκδικείται για το μάτωμά του.  

1 σχόλιο:

Unknown είπε...

έτσι ακριβώς θανάση

τόσα χρόνια οι κυβερνήσεις δημιουργούν ένα φαύλο πολίτευμα που θέλουν και το ονομάζουν δημοκρατία
και δε ξέρω αλήθεια αν όντως η δημοκρατία τους δεν είναι τιποτα άλλο παρά ένα αλλοτροιωμένο συστημα διακυβέρνησεις ή αν εμείς οι ίδιοι έχουμε πολύ απλά παρερμηνεύσει και συνάμα παραμορφώσει την έννοια της δημοκρατίας.
καμία σχέση πάντως με μια επικείμενη ουτοπία δεν έχει.

το μόνο σίγουρο όπως και έσυ ο ίδιος διαπίστωσες είναι οτι η δημοκρατία δεν υπήρξε, δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει ποτέ...

καιρός λοιπον να σταματήσουμε να τη προσπάθεια διαφύλαξης της τιμής ενός φαντάσματος!

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

επισκέψεις

IP Widget For Website