e-Apenanti: Ιανουαρίου 2012

Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2012

Ουγκέτσου Μονογκατάρι

Πίσω από το πραγματικό και το φανταστικό, υπάρχει ένα Αξίωμα που καθορίζει τα όρια αυτών των εννοιών, μια μη ελεγχόμενη από εμάς δύναμη. Στην ταινία του Κέντζι Μιζογκούτσι Ουγκέτσου Μονογκατάρι που στα iαπωνικά σημαίνει Η χλωμή όψη της σελήνης μετά τη βροχή,μπορώ να εντοπίσω αυτή τη δύναμη στη σφαίρα της αιώνιας σύζευξης του Κακού με το Καλό, εκεί όπου η μοίρα των ανθρώπων προδιαγράφεται, εκεί όπου η τύχη του καθενός πλέον ετεροπροσδιορίζεται.

Ο σκηνοθέτης, αναπλάθοντας έναν ιαπωνικό μύθο - που μερικοί τον συνέκριναν με την καθ' ημάς Οδύσσεια - οδηγεί τους ήρωες της ταινίας του ως την καταστροφή, αναδεικνύοντας τις συνέπειες της απομάκρυνσής μας από την οντότητά μας. Το φινάλε της ταινίας είναι ακριβώς αυτή η έκθεση των δεινών μας, είναι η ανταμοιβή μας για την Ύβρι, είναι η Κόλαση των χριστιανικών θεωριών. Ο μύθος της ταινίας αναπλάθεται σε όλους τους πολιτισμούς και τις θρησκείες, σε όλα τα φιλοσοφικά συστήματα και οικονομικο-κοινωνικές δοξασίες.

Σε αυτή την ερμηνεία κατέληγα όσες φορές έβλεπα την ταινία, ακόμη και σήμερα που την ξαναβλέπω. Γεννάται αίφνης το ερώτημα: ένας τόσο υποστατικός μύθος δεν δίδαξε ποτέ τις κοινωνίες; Δεν απέτρεψε την αενάως επαναλαμβανόμενη αυτοκαταστροφή τους; Γιατί ο καθένας μας, αντικρύζοντας τον εαυτό του αιχμάλωτο δυνάμων που απελευθέρωσε από μέσα του - ίσως κατόπιν μιας αθέσμου συμβουλής - αναζητεί συνεργούς στη φθορά του και ποτέ λύτρωση στους θρήνους του; Γιατί δεν μπορεί να δεί ότι οι δυνάμεις που παλεύουν στ' αλώνια-πέρα από εμάς-απελευθερώθηκαν από μέσα μας, πετάχθηκαν σαν ένα ασήκωτο φορτίο, που τώρα ανεξέλεγκτα στοιχειώνουν το μέλλον μας;

Μύθοι, στιβαγμένοι στη συλλογική μνήμη κοινωνιών, στοιχειώνουν ξαφνικά και απρόσμενα, σύμφωνα με μια ακαθόριστη συχνότητα, ζωντανεύουν ως τέρατα μιας κολάσεως. Μόνο που στις περισσότερες φορές, και πάλι, η Ύβρις επαναλαμβάνεται, αυτή τη φορά φέρουσα τον μανδύα της Άγνοιας.

Η ταινία: Η ιστορία τοποθετείται στη μεσαιωνική Ιαπωνία, μια εποχή εμφυλίων συρράξεων και κοινωνικών ανακατατάξεων. Είναι η εποχή του εμφυλίου τόσο μεταξύ των φεουδαρχών Βορά και Νότου, όσο και μεταξύ των φεουδαρχών και των λαϊκών στρωμάτων, που καταπιεζόμενα, αρνούνταν να πληρώσουν φόρους, να επιστρατεύονται ως Νίντζα στις μονάδες των, ή διώκονταν ως ιδιαίτερες Βουδιστικές αιρέσεις και κατέφευγαν στα βουνά, κάτω από την προστασία των λεγόμενων Ασκητών του Βουνού. Σε έναν τέτοιο κοινωνικό περίγυρο ανθούσαν όλες οι κοινωνικές και πολιτικές πρακτικές που συναντάμε και σήμερα. Άρνηση υπακοής, άρνηση πληρωμής, επαναστατικές πράξεις αναδιανομής του πλούτου.

Ο ιαπωνικός κινηματογράφος στη μεγάλη του απογείωση αναζήτησε σε αυτές τις εποχές αστείρευτες πηγές έμπνευσης. Έτσι και ο Μιζογκούτσι στα πρόσωπα των δύο ηρώων του. Ένας αγγειοπλάστης και ο γαμπρός του εγκαταλείπουν την ταπεινή οικογενειακή ζωή του χωριού για να πραγματώσουν τα μεγαλεπήβολα σχέδιά τους στην πόλη. Ένα λυρικό οδοιπορικό στην ανθρώπινη ματαιοδοξία, στην απατηλή φύση της ευημερίας ξεκινά. Ο πόλεμος κάνει καλό στις δουλειές θα αναφωνήσει με μικροπρεπές χαμόγελο ο μετέπειτα σαμουράϊ. Έτσι, οι δύο χωρικοί ξεκινούν το μεγάλο ταξίδι για να πιάσουν την καλή, εγκαταλείποντας τις οικογένειές των στο χωριό, μη υποκύπτοντας στις προσπάθειες των γυναικών τους να τους αποτρέψουν από την καταστροφική αναχώρηση.

Το όνειρό τους αρχικά φαίνεται να πραγματώνεται. Ο αγγειοπλάστης πουλώντας το εμπόρευμά του θα κερδίσει λεφτά, ο μαχητής θα διακριθεί ως σαμουράι στο πεδίο της μάχης και στις διαταγές κάποιου φεουδάρχη. Μα στη συνέχεια θα αποδειχθεί ότι όλα αυτά ήταν οι ιστοί πλανώμενων φαντασμάτων που τους είχαν τυλίξει σε μιαν άλλη πραγματικότητα. Αυτήν που τους οδηγούσε στην Ύβρι της απομάκρυνσης από τη ζωή και τη φύση, και εν τέλει, στην καταστροφή, στο τίμημα της αμετροέπειας και της αλαζονείας. Η Επιστροφή τους θα τους αποκαλύψει με δραματικό τρόπο τον αραχνούφαντο μύθο για το κυνήγι του πλούτου και της δόξας. Ο πρώτος έχει πέσει θύμα της γοητείας μιας πριγκίπισσας φαντάσματος, ενώ ο άλλος ανακαλύπτει ότι η γυναίκα του έχει γίνει πόρνη σε ένα χωριό εξαιτίας της δικής του εγκατάλειψης και των δεινών του πολέμου. Το όραμα της επιτυχίας έγινε καπνός. Και η τελική απογραφή των παθών και της μοίρας των ηρώων απεικονίζεται στην επιστροφή τους στη γή που εγκατέλειψαν. Όπου κι' εδώ πια τίποτα δεν είναι δικό τους…

Η ταινία υμνήθηκε και αξιολογήθηκε ως μία από τις σημαντικότερες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου. Εκείνο όμως για το οποίο πρέπει να υμνηθεί περισσότερο είναι η διαχρονικότητά της. Η διαχρονικότητα είναι που κρίνει το μέγεθος ενός δημιουργού και ενός έργου, που, χωρίς εττικέτες και τυμπανοκρουσίες, "απολαμβάνει" την ενσωμάτωσή του στο ατομικό και κοινωνικό μας γίγνεσθαι.

Δείτε μερικές σκηνές εδώ:

http://www.youtube.com/watch?v=076MrMynyak&feature=player_embedded#!

σαν επίλογος εις μνήμην:

Θόδωρος Αγγελόπουλος 1935-2012

"Μα οι μόνες συγκεκριμένες επιρροές που αναγνωρίζω, είναι του Μιζογκούτσι, για τη χρήση του χρόνου και του χώρου εκτός πεδίου".

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος στον τάφο του Mizoguchi, Τόκυο 1981.

(από το επίσημο site http://www.theoangelopoulos.gr)

Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2012

Εργολαβίες θανάτου

Κάνουν πως δεν ακούν, κάνουν πως δεν βλέπουν, κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Κάνουν απλά τη δουλειά τους ! Εργολάβοι και εταιρείες αποβράσματα μιας κατοχικής εποχής. Κυνηγοί κεφαλών, εκβιαστές, τυμπανιστές του φόβου, κήρυκες της άνευ όρων υποταγής.

Εργολάβοι κάθε έργου: διακοπών ρεύματος, εισπρακτικές εταιρείες, φοροκηνυγοί, δικηγορικά γραφεία, δικαστικοί επιμελητές, συμβολαιογράφοι, μπράβοι και εκτελεστές, όλοι μαζί μια θαυμάσια κοινωνική τάξη καθαρμάτων. Συνεπικουρούμενοι από το κράτος και τα κατασταλτικά όργανά του, αστυνομία, δικαιοσύνη, φασιστικές συμμορίες.

Όλοι μαζί, συγκοινωνούντες βόθροι, με τίμημα λίγα ποσοστά ή λίγα ευρώ το κεφάλι. Λάφυρο η κεφαλή των θυμάτων τους επί πίνακι, το σπίτι και τα υπάρχοντα των οφειλετών. Λάφυρο και ηδονή τους οι τρομοκρατημένες οικογένειες από το φόβο, τους εκβιασμούς και τις απειλές προς τους οφειλέτες. Λίγα ευρω η ανταμοιβή τους. Και τα τυχερά τους !

Έτσι όπως ανοικοδομείται η πατρίδα σε τούτες τις εποχές παρέχει έργον και ευκαιρίες στα καθάρματά της. Στις δύσκολές της εποχές εθίζεται να αποθέτει την ύπαρξή της στα χέρια συμμοριών. Που σιγά-σιγά πλουτίζουν, γίνονται τρανοί, νέοι σωτήρες και εθνικά κεφάλαια. Ανεβαίνει το εθνικό προϊόν του αίματος και του θανάτου.

Καμαρώστε υιοί και κόρες της πατρίδας την ανέλιξη και τη δόξα κάθε εργολάβου που με αμοιβή 30 ή 100 ευρώ θα αποφασίσει αυτός αν θα φάει το παιδί σας ή αν πρέπει πρώτα να πληρώσετε το χαράτσι της ΔΕΗ. Αν προέχει η εξόφληση του χαρατσιού από τη ζωή και την υγεία σας. Να αποφασίσει η Γεωροή Α.Ε ή η Έντεχνος Α.Ε αν θα φάτε ή αν σας πρέπει το σκοτάδι και ο θάνατος. Να αποφασίσει η κάθε εισπρακτική εταιρεία αν θα σας πάρει το σπίτι, αν σας δολοφονήσει μπροστά στα μάτια του παιδιού σας προς παραδειγματισμόν. Και να σας απλώσει το σκοινί να κρεμαστείτε με την απόγνωση και το φόβο στη στερνή σας ματιά. Εργολάβοι-δολοφόνοι άτεγκτοι στο καθήκον τους.

Βγήκαν στο σεργιάνι τις τελευταίες ημέρες οι συμμορίες, μπαίνουν σαν τα ποντίκια στις αυλές των σπιτιών για να κόψουν τα χέρια που αρνήθηκαν ή δεν μπορούσαν να πληρώσουν το φόρο στον Μπενιζέλ αγά. Δεκάδες εισπρακτικές εταιρείες ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, δουλειά υπάρχει, ο τζίρος τους ανθεί. Τζίρος σε αργύρια, σώματα ανθρώπινα και ψυχές. Η καλλίστη εξ' αυτών εισπράττει απ' όλα. Διαθέτει μπράβους για εκφοβισμό, πληρωμένους δολοφόνους-τιμωρούς, εντιμότατους δικηγόρους και συμβολαιογράφους για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων, τυχοδιώκτες ντετέκτιβ να βρούν συγγενείς, αχαρτογράφητες περιουσίες για να εκβιάσουν, για να αρπάξουν.

Και όσο μεγαλώνει η αντίστασή μας τόσο οι συμμορίες ακονίζουν τα μαχαίρια τους. Έχοντας συμπαραστάτη και αρωγό το κράτος. Που απροκάλυπτα πλέον τους καλεί να συνδράμουν και στο δικό του πρότζεκτ: Τη φοροληστεία. Φοροκυνηγοί, με στολές ή σβάτσιγκα, με χνώτα μπράβων προθερμαίνονται για τη μεγάλη νύχτα. Όπου θ' αστράφτουν οι λάμες των μαχαιριών στα πρόσωπα των θυμάτων τους.

Αυτή την πολιτεία εζήλωσαν οι θαυμαστές του Τέταρτου Ράϊχ. Νόμος η ισχύς των συμμοριών που εκθρέπτονται με το μάνα μιας δημοσιονομικής εξυγείανσης. Ένα τελικό ξεκαθάρισμα ο στόχος. Να οσφρανθούν οι υψικάμινοι σάρκα, να επιζήσουν οι άξιοι.

Πίσω από το ζόφο, ανθούν οι αριθμοί. Από 30 έως 100 ευρώ η αμοιβή για κάθε διακοπή ρεύματος και άλλα 30 η επανασύνδεσή του. Η γαλαντόμα ΔΕΗ ανοίγει την όρεξη στα αρπαχτικά. Περίπου 1,5 εκατομμύρια νοικοκυριά δεν πλήρωσαν το χαράτσι του 2011 και τα κοράκια ακονίζουν τα νύχια τους. Οι εισπρακτικές μαφιο-εταιρείες την τελευταία πενταετία είδαν τους τζίρους τους να απογειώνονται έως και 60 φορές, παρ' όλο ότι δημιουργήθηκαν δεκάδες νέες. Είδαν ακόμη αξιότιμους πελάτες να καταφεύγουν στις υπηρεσίες των.Τράπεζες, εταιρείες κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, εμπορικές αλυσίδες που πωλούν με δόσεις, ακόμη και κέντρα αδυνατίσματος τους αλλά και ΔΕΚΟ, όπως ο ΟΤΕ, αύριο η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ..

Ως αμοιβή εισπράττουν, σύμφωνα με τον Ελληνικό Σύνδεσμο Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων (ΕΣΕΔΑ), στον οποίο μετέχουν, ποσοστά από 3% ως και 12% επί των οφειλών. Κατά μέσο όρο, όμως, οι αμοιβές τους επί του ποσού της οφειλής κυμαίνονται μεταξύ 6% - 8%, για να φθάσει σε δύσκολες περιπτώσεις και στο 12% επί της συνολικής οφειλής. Ανοίγονται πλέον ευκαιρίες. Και όσο η αδυναμία των νοικοκυριών να εξοφλήσουν τα τοκογλυφικά δάνεια των τραπεζών μεγαλώνει, τόσο οι ευκαρίες και οι τζίροι γιγαντώνονται. Ανάπτυξη! Με μοχλό τη λεηλασία ανθρώπων.

Και θαυμάστε: τζίρος 9 εκατομμυρίων μιας γνωστής εισπρακτικής εταιρείας απέφερε κέρδη μόλις 156 χιλιάδων ευρώ! Ίσα-ίσα για να πληρώσει και έναν συμβολικό φόρο. Και μελετώντας τα οικονομικά στοιχεία και των άλλων εταιρειών του κλάδου βλέπουμε πως τα δηλωμένα κέρδη τους είναι πάντα κάτω από το 2% του τζίρου τους. Και οι μισθοφόροι εργαζόμενοί τους, οσάκις ανανήψουν, απολύονται.

Ανάπτυξη με την ηθική της μαφίας, σπόρος της ο Φόβος, όπως ταιριάζει σε κάθε κατεχόμενη χώρα. Που, ο φόβος, ενσπείρεται παντού και καθημερινά. Έως ότου εμφυτευθεί στο DNA των κατοίκων της.

Τα οικονομικά στοιχεία τα δανείστηκα από: www.capital.gr

Παρασκευή 13 Ιανουαρίου 2012

Πρόσκληση σε Γεύμα

Στρώθηκε η Τράπεζα. Ετοιμάσθηκαν τα εδέσματα. Το συμπόσιο μπορεί να καυχηθεί σαν το λαμπρότερο ανά την υφήλιο. Η Κρίση είναι η μητέρα όλων των μαχών. Προσφέρει ευκαιρίες, σαν τούτο δώ το γεύμα.

Νάτοι λοιπόν οι εκλεκτοί και οι κλητοί. Στο ένα σαλόνι οι μέν, στο άλλο οι δέ. Πληθύς κοράκων αρπαχτικών συνωστίζεται πέριξ της μεγάλης τραπεζαρίας. Μυριάδες αυλοκόλακες, φιλόδοξοι συνδαιτημόνες των εκλεκτών συνωστίζονται στον προθάλαμο. Και διατίθεται πληθύς εδεσμάτων.

1730 οικονομικοί αυτόχειρες στα δύο χρόνια της Μάχης, τα εκλεκτά θηράματα για το τραπέζι του οικοδεσπότη. Δαφνοστέφανα των κυνηγών του. Και είναι αυτοί που καταχωρήθηκαν σε στατιστικές φρίκης, που όλο και λαξεύονται για να μην χαλάσουν οι ισορροπίες, να μη διαταραχθεί η προσφορά και η ζήτηση.

1500 άνεργοι κάθε μέρα φρέσκια σοδειά του Οκτώβρη είναι το ορεκτικό. Ανοίγει την όρεξη και το δρόμο για τα περαιτέρω: Και καθ' οδόν προς τον Καιάδα περιμένουν: Τραπεζίτες να τους πάρουν τα σπίτια, κοινωνικοί λειτουργοί να τους κόψουν την ασφάλιση, δουλέμποροι να διαλέξουν τους πιο μεστούς για δουλικά τους.

20.000 νεοάστεγοι περιμένουν την ελεημοσύνη για να βρούν ένα πιάτο φαί, λίγη ζεστασιά, λίγη περίθαλψη. Θίασος και πεδίο ελεημοσύνης λαμπρό για τους εκλεκτούς καλεσμένους του οικοδεσπότη.

Και είναι πολλοί άλλοι αντάμα: ψυχές σε κατάθλιψη, οικογένειες σε σκοτάδια και ερέβους, επαγγελματίες στροβιλιζόμενοι στη δίνη των αγορών, νέοι με καρφωμένα τα μάτια στο άπειρο μηδέν, χωριά που ανυπομονούν να διαγραφούν από το χάρτη, δρόμοι πόλεων χωρίς ίχνη ανθρώπινης παρουσίας, σχολεία βουβά, εργαζόμενοι κοιτώντας πότε την πόρτα της εξόδου, πότε ψηλά το ταβάνι και πότε κάτω στο πάτωμα για να κρύψουν τα δάκρυά τους.

Αυτό το μενού της ανάπτυξης και της ευημερίας, πούταξαν σε όλους, ήταν για λίγους, πολύ λίγους. Όλοι τους γνωστοί, στρώνονται στο τραπέζι της απόλαυσης, μακαρίζοντες τον οικοδεσπότη και τους σπόνσορές του.

Και παρά δίπλα, στον προθάλαμο, άλλο τραπέζι στρωμένο για τους κλητούς, αυτοί με σαλιάρες όπως απαιτεί και το savoir vivre. Κόκκαλα θα περισσέψουν πολλά, να γλείψουν και να χορτάσουν. Και πάντα να λοξοκοιτάζουν στην μεγάλη των εκλεκτών τράπεζα, ευελπιστώντες σε μια πρόσκληση ΑΑΑ. Κόκκαλα και λίγο από το επιδόρπιο, να γλυκάνει ο νούς των, να ντοπάρει την προδοσία του, να ανταμείψη το δράσκελο. Του πικραμένου κυρ Κουβέλη και του πειναλέου κυρ Ψαρριανού.

Κόκκαλα έχει να γλείψουν οι πάντες λοιποί: ο κυρ Κώνστας, ο κυρ Προτοσάλτε, ο κυρ Μπάμπης Παπαδημητρίου, ο κύριος Οικονομέας, ο κύριος Τσίμας. Η Όλγα και οι λοιποί κάθονται εξ ευωνύμων του οικοδεσπότη. Αξιολόγηση ΑΑΑ.

Και αρχίζει η πανδαισία. Τι κι' αν οι ψυχές των οικονομικών αυτόχειρων φτερουγίζουν πάνω από την τράπεζα, ανάμεσα στα σερβίτσια τους, πάνω από την άχνα του οίνου τους. Ουδέν πρόβλημα, κόκκινες γραμμές δεν υπάρχουν, πρέπει το τραπέζι νάναι πάντα γιομάτο από θηράματα.

Και το μέλλον προοιωνίζεται λαμπρόν. Για να χωρέσουν κι' άλλοι στη μεγάλη τράπεζα του οικοδεσπότη των Αγορών. Μόλις η σαλιάρα μουσκέψει για τα καλά, θα αδειάσουν θέσεις στον προθάλαμο και θα χωρέσουν κι' άλλοι. Και όσο πληθαίνουν οι εκλεκτοί και οι κλητοί, πληθαίνουν και τα εδέσματα. Αλλά και η ποικιλία ολοένα και θα αναβαθμίζεται. Τόταξαν οι μεγάλοι του οικοδεσπότη σπόνσορες.

Και θα δούν πράγματα και θαύματα μέσα στα πιάτα τους, τους εμήνυσαν οι σπόνσορες. Και τους εμήνυσαν συνάμα να φουρκιστούν να βρούν και άλλες σπεσιαλιτέ, ειδεμή θα τους κάνουν εδέσματα στο δικό τους τραπέζι. Όπως μερικές θρηνούσες Μαγδαληνές, μιας εξ' αυτών εσχάτως εκπεσούσης στον …σοσιαλισμό. Εμπαιζόμενη και λοιδωρούμενη για την ανικανότητά της.

Κάθε γεύμα τους ένα σκαλί πιο κάτω: για τους μη-εκλεκτούς και τους μη έχοντες θέληση να κληθούν. Συνάμα και ένα σκαλί πιο πάνω οι ψυχές τους. Γιατί ο σφαγιασμός τους κάποια ημέρα θα λεκιάσει με το αίμα τους το λινό τραπεζομάντηλο, δηλητήριο θα γίνει χυμένο στα κρυστάλλινα ποτήρια τους. Εφιάλτης στα όνειρά τους.

Δεν μπορεί, ένας πόλεμος ακήρυκτος να μένει πάντα στα μισά. Όσο οι μάχες κρατούν, όσο οι μάχαιρές των θερίζουν, τόσο πιο σκοτεινές θα γίνονται και οι νύχτες τους. Και κάποια νύχτα, χωρίς προβολείς και μές στο σκοτάδι, θα δούν τις σκιές των σφαγιασθέντων να τους επισκέπτονται, κρατώντας τη σπάθα της εκδίκησης και της δικαιοσύνης.

φωτογραφία: σκηνή από την Κρυφή Γοητεία της Μπουρζουαζίας (Λ. Μπονιουέλ).