Λαύριο, δεκαετία του 1870: εργαζόμενοι στην αιώρα
"Κατεβείτε από τις αιώρες" θέλησε να μας υπενθυμίσει για μια ακόμη φορά η μητρόπολη του προτεκτοράτου μας δια στόματος του κ. Wolfgang Schäuble (Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε). Ο επίδοξος - για το εγγύς μέλλον - υπουργός εργασίας στο προτεκτοράτο Griechenland, ανασύροντας από το ντουλάπι της οικόγενειάς του το φωτογραφικό άλμπουμ του παππού του (που ήταν περιηγητής-φωτογράφος), έμεινε έκπληκτος, βλέποντας μερικές από τις φωτογραφίες με θέμα το Λαύριο και τα Λαυρεωτικά. Έχοντας και ο ίδιος "τυφλωθεί" από την προπαγάνδα της παγκόσμιας αριστεράς, θεωρούσε μέχρι εκείνη τη στιγμή τα Λαυρεωτικά σαν μια υπόθεση βάναυσης καταπίεσης των εργαζομένων στα ορυχεία της εταιρείας "Συγγρός-Σερπιέρι Α.Ε". Το άλμπουμ όμως του προσέφερε ανεκτίμητες και αδιάψευστες μαρτυρίες για το πόσα δικαιώματα, ανέσεις και ελευθερίες απολάμβαναν οι εργαζόμενοι του εθνικού ευεργέτου μας Ανδρέα Συγγρού. Θεωρώντας δε ο κ. Σόϊμπλε και το επιτελείο της μητρόπολης πως από εκείνα τα χρόνια έως σήμερα οι συνθήκες εργασίας στη χώρα μας έχουν βελτιωθεί έτι περαιτέρω, σκέφτηκαν πως ήλθε ο καιρός να μας μαζέψουν τα λουριά, να κόψουν τα σχοινιά από τις αιώρες μας και να μας αναγκάσουν έτσι να κατεβούμε να δουλέψουμε.
Τα Λαυρεωτικά ήταν η πρώτη μεγάλη εισβολή του ξένου κεφαλαίου στο νέο ελληνικό κράτος. Η εισβολή, η εγκατάσταση των επενδυτών και η λειτουργία των ορυχείων συνοδεύτηκαν από όλα τα μέχρι τότε γνωστά τερτίπια του καπιταλισμού σε χώρες-αποικίες: Συμβάσεις εκμετάλλευσης αποικιακού χαρακτήρα, εκβιασμούς και απειλές προς το ελληνικό κράτος, εξαγορές πολιτικών, συνέργειες ντόπιων οικονομικών παραγόντων, άγρια εργατική εκμετάλλευση και καταστολή, χρηματιστηριακά σκάνδαλα εις βάρος αφελών "επενδυτών". Να θυμίσω εδώ τις "Χρηματιστηριακές Φούσκες του Συγγρού" τις πρώτες που εμφανίστηκαν στη χώρα μας ποτέ, αν και ακόμη δεν είχε ιδρυθεί το "ευαγές ίδρυμα" που λέγεται χρηματιστήριο. Στο καφενείο Η Ωραία Ελλάς τα λιμοκοντόρια-γιάπηδες της εποχής πουλούσαν τις φούσκες του εθνικού μας ευεργέτη. Ο οποίος, όταν αποκαλύφθηκε η απάτη, κάτω από την λαϊκή κατακραυγή, εξαφανίστηκε αφήνοντας πίσω του χρεοκοπημένους πολίτες και απλήρωτους εργαζόμενους.
Παραθέτω μια περιγραφή της κατάστασης που επικρατούσε την εποχή όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας στα ορυχεία. "Οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία θυμίζουν δουλοπάροικους που έχουν μόνο υποχρεώσεις. Δουλεύουν μέρα – νύχτα σε άθλιες συνθήκες εργασίας, χωρίς κανένα εργασιακό δικαίωμα και χωρίς φυσικά καμία υγειονομική περίθαλψη ή σύνταξη. Όσοι καταφέρνουν να παραμείνουν για μεγάλο διάστημα στις ανήλιαγες στοές, με τον καιρό καθίστανται άχρηστοι για οποιαδήποτε άλλη εργασία και πετιούνται στον δρόμο για να έρθουν οι επόμενοι. Και φυσικά η περιοχή του Λαυρίου κατακλύζεται από ένα σύννεφο μολύβδου, που έχει σαν αποτέλεσμα οι κάτοικοί της να έχουν τα περισσότερα (αναλογικά με τον πληθυσμό) κρούσματα νεοπλασιών των πνευμόνων σε όλη τη χώρα. Σαν να μην έφτανε η εκμετάλλευση του κόπου τους, η εταιρεία «φροντίζει» να πάρει πίσω τα ελάχιστα χρήματα που τους δίνει. Εισάγει για πρώτη φορά την πληρωμή σε εταιρικό νόμισμα που έχει αντίκρισμα μόνο σε μαγαζιά της εταιρείας στην ευρύτερη περιοχή, με αποτέλεσμα και αυτά τα λίγα χρήματα που δίνει στους εργαζόμενους να επιστρέφουν πάλι σε αυτή…"
Δυστυχώς δεν διδαχθήκαμε τίποτα από το Λαύριο της εποχής εκείνης, ξεχάσαμε τα γεγονότα και δεν αντιληφθήκαμε τις ερμηνείες τους, τα συνδικάτα και οι οικονομικοί αναλυτές ουδέποτε προέταξαν και δεν προτάσσουν τα Λαυρεωτικά σαν οδηγό σκέψης και προβληματισμού. Ήλθε επομένως ο καιρός η ιστορία να μας "εκδικηθεί".
Ο Μεσαίωνας στις εργασιακές σχέσεις που τείνει να επικρατήσει παντού στον κόσμο, σχεδιασμένος στα πρότυπα της Κίνας, είναι πολύ κοντά μας. Η χώρα μας έχει επιλεγεί σαν μία από τις πρώτες του "ανεπτυγμένου καπιταλισμού" όπου θα κυριαρχήσει ο νόμος των αγορών, όπου το παραδοσιακό δίπολο κεφάλαιο-εργασία που χαρακτήριζε τις καπιταλιστικές κοινωνίες από τον 17ο αιώνα έως τις μέρες μας θα τελευτήσει, δίνοντας τη θέση του στη δουλοκτητική βαρβαρότητα και όχι μόνον. Διαβάζουμε ότι η μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής εξαρτημάτων ειδών πληροφορικής που μετεγκαταστάθη από την Ταϊβάν στην Κίνα (!), η Foxconn, σχεδιάζει τα προσεχή 3 έτη να έχει αντικαταστήσει το ένα τρίτο του ενός εκατομμυρίου των εργαζομένων της με ρομπότ.
Η Foxconn αποτελεί ένα πρόπλασμα-πρότυπο της αυριανής μετα-καπιταλιστικής επιχείρησης. Έχοντας ..υποστεί πριν λίγα χρόνια δύο απεργίες των εργαζομένων της που πέτυχαν αύξηση 70% στους μισθούς των, έχοντας να αντιμετωπίσει τις αυτοκτονίες των εργαζομένων της, σκέφτηκε πώς το να αντικαταστήσει τους εργαζόμενους με ρομπότ, ήταν η αναγκαία και επιβαλλόμενη "υπέρβαση". Τα ρομπότ ούτε απεργούν, ούτε αυτοκτονούν..
Τα πεντακόσια περίπου χρόνια του καπιταλισμού με ή χωρίς "ανθρώπινο" πρόσωπο, ήγγικεν η ώρα να περάσουν στην ιστορία. Μια νέα εποχή βαρβαρότητας έρχεται.
"Τα υποκείμενα που ζουν σ’ αυτή την εποχή εξωτερικής και εσωτερικής κρίσης υφίστανται επίσης μια απορρύθμιση των φυσικών δομών οι οποίες καθόριζαν για πολύ καιρό αυτό που είναι ο άνθρωπος. Αυτά τα νέα απρόβλεπτα υποκείμενα βρίσκονται ταυτόχρονα στη θέση να διαχειριστούν απίστευτες δυνάμεις καταστροφής. Τελικά, η μείωση της δημιουργίας αξίας σ’ ολόκληρο τον κόσμο εμπεριέχει το γεγονός ότι, για πρώτη φορά, υπάρχουν- και μάλιστα παντού- πληθυσμοί σε περίσσευμα, πλεονάζοντες, οι οποίοι δεν χρησιμεύουν πια ούτε για εκμετάλλευση. Από την άποψη της αξιοποίησης της αξίας, είναι η ίδια η ανθρωπότητα που αρχίζει να γίνεται πια μια περιττή πολυτέλεια, μια δαπάνη που πρέπει να εξαλειφθεί, ένα «πλεόνασμα»… "
Anselm Jappe, «Θάνατος επί πιστώσει» (Κείμενα για την εργασία και την κρίση, Εκδόσεις των Ξένων). Αντιγραφή από τον ΚΙΜΠΙ (http://kibi-blog.blogspot.com/).
Το Λαύριο του 1870 και η Foxconn είναι δύο στιγμές της νέας εποχής, είναι δύο φωτογραφίες από το μέλλον μας. Αν δεν αντισταθούμε...
Έχεις δίκηο κ. Σόϊμπλε. Ας κατεβούμε από τις αιώρες της αδιαφορίας και της αδράνειας..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου