Μικροί εμφύλιοι…(αναδημοσίευση)

Από τον εξαίρετο κύριο ΚΙΜΠΙ

http://kibi-blog.blogspot.com/ 

Συνέβη σε ένα από τα δεκάδες σχολεία της Αθήνας που τελούν υπό κατάληψη. Το μεταφέρω με την οπτική ενός ψυχρού παρατηρητή (αν και, στην πραγματικότητα, είχα κι εγώ μια σχετικά θερμή εμπλοκή). Το σχολείο, λοιπόν, υπό κατάληψη με απόφαση της συνέλευσης των μαθητών, απόφαση που εμπεριέχει το γνώριμο μείγμα αντίδρασης στην εικόνα διάλυσης που εμφανίζουν έτσι κι αλλιώς τα σχολεία, εφηβικής οργής για όσα συμβαίνουν στη χώρα, πολέμου γενεών γιατί οι έφηβοι βλέπουν στους γονείς ή στους καθηγητές την εγγύτερη σ’ αυτούς εξουσία, και φυσικά χαβαλέ. Αφύσικο θα ’ταν να λείπει στην ηλικία τους – οι μέρες ακόμη είναι ακόμη ηλιόλουστες, οι αίθουσες διδασκαλίας καταθλιπτικές, το μάθημα βαρετό κι η χρησιμότητά του θολή στο κεφάλι των παιδιών, όταν οι ειδήσεις, οι εικόνες, οι οικογενειακές συζητήσεις, η βουή της κοινωνίας εκπέμπουν μηνύματα απελπισίας για ένα μέλλον βουτηγμένο στη χρεοκοπία. 

Μια ομάδα γονιών δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την ιδέα του κατειλημμένου σχολείου, με τα λουκέτα στις πόρτες, τις αίθουσες άδειες, κάποια θρανία σπασμένα και τα περισσότερα παιδιά στο σπίτι, μεταξύ τηλεόρασης και υπολογιστή. Κι αποφασίζει «να πάρει την κατάσταση στα χέρια της». Ένα πρωί, πουρνό πουρνό, σπάζουν τα λουκέτα, ανοίγουν τις πόρτες του σχολείου, ζητούν από τον διευθυντή να χτυπήσει το κουδούνι για να μπουν οι μαθητές στις τάξεις. Τα παιδιά στην αρχή μπερδεύονται, μπαίνουν σε δίλημμα, διασπώνται, κάποια μπαίνουν στις τάξεις, κάποια άλλα διαμαρτύρονται γιατί παραβιάζεται η απόφασή τους, μένουν έξω από τις τάξεις σε μια άτυπη αποχή, ανοίγουν πηγαδάκια με γονείς, αρχίζουν έντονες συζητήσεις. Τα παιδιά λένε τα επιχειρήματά τους, άλλα υποτυπώδη και στερεότυπα, άλλα καίρια, φαρμακερά – «ξέρατε από τις αρχές του Σεπτέμβρη ότι τα σχολεία θ’ ανοίξουν και για εβδομάδες δεν θα έχουμε βιβλία. Γιατί σαν γονείς δεν κάνατε τίποτα; Γιατί ήρθατε τώρα, που κάνουμε κατάληψη;», ρωτούσαν τους γονείς. Οι γονείς, διχασμένοι κι αυτοί, οι πιο θερμόαιμοι μιλούσαν για «πέντε αλητάμπουρες που υποκινούν τα παιδιά», για αστυνομίες και εισαγγελείς ανηλίκων – πριν καν κινητοποιηθεί ο Άρειος Πάγος για «τέλεση αδικημάτων». Υποδαύλιζαν και κάποιοι καθηγητές με μπηχτές «σιγά μη θέλουν βιβλία αυτοί, μήπως τ’ ανοίγουν και ποτέ;». Οι πιο ψύχραιμοι γονείς προσπαθούσαν να βρουν σημεία ισορροπίας, «μήπως να βρείτε μια άλλη μορφή αγώνα, γιατί να χάνετε μάθημα, γιατί να αφήνετε τα παιδιά των ιδιωτικών να τρέχουν μπροστά, πώς θα τα ανταγωνιστείτε;». «Δεν θέλουμε να ανταγωνιστούμε κανέναν, δεν έχουμε μέλλον, δεν το βλέπετε;», απαντούσαν κάποια παιδιά. Τέτοιες στιχομυθίες έγιναν πολλές έξω από το σχολείο στη διάρκεια αυτών των μικρών «εμφυλίων» γονιών με γονείς, μαθητών με μαθητές, γονιών με μαθητές, και κάποια στιγμή παραλίγο να γίνει κανονική σύρραξη όταν εμφανίστηκε μαινόμενος νεαρός που έλουσε τους γονείς ως «μικροαστούς φασίστες» που δεν αφήνουν τα παιδιά να κάνουν την κατάληψή τους, και προσφέρθηκε να τους προσφέρει καινούργια λουκέτα, να ξανακλείσουν τις πόρτες και ν’ αφήσουν τους γονείς στους καναπέδες τους, τους «αγάμητους νοικοκυραίους που καλά τους κάνουν και τους απολύουν ή τους κόβουν τους μισθούς». Κι εκεί έπαιξε κι ένας τσαμπουκάς, και κλήση Αστυνομίας, και απειλές για εισαγγελείς ανηλίκων πάλι, μέχρι που μεσημέριασε κι ο «εμφύλιος» έκανε διάλειμμα για φαγητό… 

Σοκ και αμηχανία. Αυτά ήταν τα συναισθήματα που συνέλαβα στον εαυτό μου, κατά τον απολογισμό αυτού του περιστατικού που, πιθανότατα, έχει συμβεί δεκάδες φορές σε δεκάδες σχολεία όλης της χώρας τις τελευταίες μέρες. Και το σοκ δεν αφορούσε τόσο το γεγονός ότι αυτά συνέβησαν στο ευαίσθητο «γήπεδο» ενός σχολείου, όσο το γεγονός ότι έβλεπα στη μικροκλίμακα μιας μίνι, τοπικής κρίσης, την πραγματική απειλή για την εξέλιξη της μεγάλης, της σούπερ κρίσης. «Βοήθα, καλέ μου, μη φαγωθούμε μεταξύ μας…», που λέει και το τραγούδι. Στη μικρή ανθρωπογεωγραφία του σχολείου μιας μάλλον μικροαστικής γειτονιάς της Αθήνας προβλήθηκαν σε λίγες ώρες όλα τα στερεότυπα και οι κοινωνικοί αυτοματισμοί μιας κοινωνίας που ωθείται βίαια σ’ ένα τέλμα. Θυμώνει, πασχίζει, χτυπιέται, αλλά δεν ξέρει τι της φταίει, ποιος της φταίει, με ποιον να τα βάλει. 

Τα σχολεία παραμένουν χωρίς βιβλία, με τεράστιες ελλείψεις και κενά σε υποδομές και προσωπικό, κανείς δεν ξέρει αν θα έχουν να βάλουν πετρέλαιο τον χειμώνα, κι όλοι καταλαβαίνουν ότι αυτό δεν είναι το μεγάλο άλμα προς το ψηφιακό σχολείο, δεν είναι η «ατσαλιά» του Ελεγκτικού Συνεδρίου που δεν ενέκρινε έγκαιρα το κονδύλι για το χαρτί, αλλά είναι το χέρι της τρόικας και των πιστωτών που κλείνει τη στρόφιγγα για παροχές που μέχρι χθες θεωρούσαμε αυτονόητες. Γίνεται στα σχολεία -και θα γίνει ακόμη χειρότερο-, γίνεται στα νοσοκομεία, γίνεται σε κάθε υπηρεσία που παρέχει δημόσια αγαθά τα οποία βρίσκονται σε διαδικασία ακρωτηριασμού. Η αγωνία της δόσης των 8 δισ. ευρώ, από την οποία υποτίθεται ότι κρέμεται η τύχη της χώρας, έχει παραλύσει την κυβέρνηση – πλην Βενιζέλου, που φορολογεί ή περικόπτει κάθε υποψία εισοδήματος. Αλλά παραλύει και το κράτος μέχρι και τ’ ακροδάχτυλά του, αυτή τη σκουριασμένη μηχανή που χρειάζεται να λειτουργήσει, έστω και με τις αναπηρίες της, για να μην παραδοθούμε σ’ ένα χάος. Αλλά, πώς ν’ αποφευχθεί αυτό όταν δεν υπάρχει κοινωνικό στρώμα, επαγγελματική κατηγορία, τάξη που να μη δέχεται μια μικρή ή μεγάλη επίθεση από κυβέρνηση και τρόικα; Συγκοινωνίες νεκρές, εφορίες κλειστές -αχρείαστες να ’ναι-, υποψήφιοι «έφεδροι» στους δρόμους, δημόσιοι υπάλληλοι καταληψίες υπουργείων, ακόμη κι ένστολοι που απειλούν να σταματήσουν να δέρνουν τους διαδηλωτές (οποία απειλή!), επαγγελματίες στα κλαριά, πανεπιστήμια κατειλημμένα, πάνω από 12.000 Έλληνες συνωθούνται να πάρουν μέρος στα ενημερωτικά σεμινάρια για μετανάστευση στην Αυστραλία – με την ευχή μας, λένε οι αρμόδιοι υπουργοί, καλό ταξίδι και να μας γράφετε, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε να σας διευκολύνουμε, να φύγετε, παιδιά, να φύγετε, αφού δεν σας κρατάει τίποτα εδώ. «Δεν έχουμε μέλλον», λένε κι οι καταληψίες μαθητές, ανυποψίαστοι περί Αυστραλίας ή Νέας Ζηλανδίας, αλλά ακούνε τόσα για την ίδια τους τη χώρα, που τους είναι αρκετά. Η Ελλάδα δεν στραγγίζει κυρίως από χρήμα. Στραγγίζει από ελπίδα. 

Αλλά, αυτό το στράγγιγμα της ελπίδας, στο ζαλισμένο από δυσοίωνους εξαγγέλους και κακές ειδήσεις μυαλό μας, φιλτράρεται μέσα από εγωισμούς, ατομισμούς, ιδιοτέλειες, ιδεολογικές εμμονές, κοινωνικούς αυτοματισμούς, αυτοσχέδιες επαναστάσεις, τηλεοπτικά στερεότυπα, προκάτ επιχειρήματα. Ο εργαζόμενος του μετρό δεν μ’ αφήνει να πάω στη δουλειά, ο ταξιτζής μού κλείνει τον δρόμο, ο λαδιάρης εφοριακός μού φταίει που βρέχει εκκαθαριστικά με έκτακτες εισφορές, φταίει κι ο καθηγητής που μάλλον θέλει να λουφάρει και τα παιδιά δεν μπαίνουν στις τάξεις, φταίνε και λίγα κωλόπαιδα -ποιος ξέρει τι γονείς τα ’χουν παρατημένα κι ασύδοτα- που δεν αφήνουν το παιδί μου να μάθει γράμματα, φταίνε κι οι «υποκινητές» (Οι κνίτες; Οι μπαχαλάκηδες; Οι συριζαίοι; Μήπως είναι τίποτα αλβανόπουλα;), φταίνε κι οι αργόσχολοι συνάδελφοι που γίνονται απολύσεις, φταίνε κι οι πουλημένοι συνδικαλιστές που το παρατραβάνε κι ερεθίζουν τους εργοδότες, φταίω κι εγώ, φταις κι εσύ, ας πλακωθούμε μεταξύ μας, κι ας αφήσουμε τον Βενιζέλο να ψάχνει να συλλάβει τον Πάγκαλο που δεν θα πληρώσει τον φόρο για τα ακίνητά του, αποκλείεται να τον βρει, θα τον χάσει όπως έχασαν τον Ψωμιάδη. 

Κι έτσι, χάνεται η συνολική εικόνα, σκορπίζουν τα κομμάτια του παζλ, κι ο καθένας αρπάζει το κομμάτι που του αναλογεί και το σκίζει, το ποδοπατάει, το καίει. Χιλιάδες μικροί εμφύλιοι διεξάγονται κάθε μέρα σε σχολικές αυλές, δημόσιες υπηρεσίες, χώρους δουλειάς, ελάχιστοι απ’ αυτούς βγαίνουν στις ειδήσεις, άνθρωποι που κατά κανόνα είναι στην ίδια πλευρά, αυτή των θυμάτων της τρομοκρατίας των πιστωτών, εκτονώνουν την οργή και τη σύγχυσή τους σε εαυτούς και αλλήλους. Και οι ηθικοί και φυσικοί αυτουργοί της κοινωνικής αποσάθρωσης μένουν στο απυρόβλητο, πιστωτές-καταληψίες της εξουσίας, της κρατικής κυριαρχίας, καταληψίες της ελπίδας και της συλλογικής συνείδησης μιας κοινωνίας που ακόμη ψάχνει την έξοδο κινδύνου. Και φοβάμαι τον πανικό, τον συνωστισμό και το ποδοπάτημα όταν την ανακαλύψει.

Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα  Ο Κόσμος του Επενδυτή, φύλλο του Σαββάτου 1/10/2011