Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2013

μεταξύ του λ και του ρ



Τί χολασκάτε ;
πεσκέσι στείλαν οι προφήτες τ' ανείπωτα σε μας,
ο αρχιστράτηγος Ραφαήλ με κείνον τον αναιδή Τωβία
αιώνες πριν κατέφθασαν απεσταλμένοι των θεών
στην Αυλή σας,

Λίγοι από τη φάρα τους θα σωθούν, 
αυτοί που μεταλλάχθηκαν σε ποντίκια 
γιατί το να είσαι άνθρωπος δεν βόλεψε τελικά 
και προσπάθεια ήθελε και κόστος.

Λίγα από τη φάρα τους θα σωθούν, 
βιός και μνήμες και κληρονομιές και χρώματα 
ποιήματα και μουσικές 
κι' οι πάπυροι της Ταντινανέφερ
μην αγαπάς τον εαυτό σου 
πουλιά και καμώματα του ουρανού 
"πρώτα μάζεψε τα παιδιά σου τραύλισε ο Τωβίας" 
Εν αρχή εγένετο σκότος. 
αναιδής όπως αρμόζει σ' έναν κόλακα, 

Τί χολασκάτε λοιπόν;
η νίκη σας είναι βεβαία, οι αλαφροϊσκιωτοι θα εξαφανισθούν,
μαζί με την ύστατη θλίψη σας για μας.
Θα σας απομένει η ψιλή κυριότητα πάνω στη γή ολάκερη
και ολίγη επικαρπία σ' αυτούς που καπηλεύτηκαν
το κουσούρι του Tantus
που μήτε το λ μήτε το ρ ήξερε να πεί 
του ρομπότ, έργο των χεριών σας απαράλλαχτο 
χεριών που μύριζαν αίμα
προσομοίωσης απόπειρα σε καιρούς κατοπινούς.

Ώσπου κάποιοΣ ξεφώνισε
οι Τρώες θα νικήσουν 
ξεχασμένη χροιά, αλλόηχη φωνή 
κατέφθασε από μακρυά
Ακούστε τον Κερένσκυ, κάτι θυμάται από ιστορία 
ποιός πιότερο κι' απ' αυτόν φοβάται τον θάνατο; 

Ο Οδυσσέας ο πονηρός κι' ο Κέϋνς
καβάλα στον δούρειο ίππο
θα σπεύσουν στην Ιθάκη
γιατί ήταν οι σειρήνες, λησμονημένοι εξόριστοι
καταμεσής στο πέλαγος
Δεχτείτε την ήττα όσο 'ναι καιρός να ελπίζετε. 
Χωρίς εμάς δεν είστε τίποτα, 
χωρίς εσάς είμαστε τα πάντα. 

*****

*Από δώ και πέρα, κάθε μίλι που θα πλέω δυτικά, 
θα με απομακρύνει απ' όλα. 
Χάθηκαν τα σημάδια της ζωής: ούτε ψάρια, ούτε πουλιά, ούτε σειρήνες, 
ούτε μια κατσαρίδα να στριφογυρίζει στην κουβέρτα. 
Μόνο νερό και ουρανός, ο κατεστραμμένος ορίζοντας, 
η θάλασσα, που λέει όπως κι' εγώ, το ίδιο τραγούδι πάντα. 
Ούτε ψάρια, ούτε πουλιά, ούτε σειρήνες, 
ούτε κι' εκείνη η παράξενη κουβέντα στη σεντίνα* 
που πιάνει τ' αφτί τις ώρες της κάλμας. 
Μόνο νερό κι' ουρανός, το κύλισμα του χρόνου. 
Τη νύχτα, τ' αστέρι Ατσερνάρ βγαίνει στην πλώρη ανάμεσα στ' άρμενα, 
ο Αλδεμπαράν στα δεξιά. 
λίγο πιο πάνω από τον ορίζοντα ο Αιγόκερος. 
Τότε μαϊνάρω*, κοιμάμαι. 
Και το τίποτα έρχεται γλυκά για να φάει από το χέρι μου. 

*Οράσιο Καστίγιο Μοναχικός θαλασσοπόρος 
από τον κύκλο ποιημάτων Αλάσκα 
Εκδόσεις των Συναδέλφων, Αθήνα. 

*σεντίνα το κατώτερο σημείο των υφάλων του πλοίου
μαϊνάρω χαλαρώνω

Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2013

Μάνος Χατζιδάκις: Αυτοβιογραφία (αναδημοσίευση)

Μια παληά ανάρτηση από http://roadartist.blogspot.gr με την αυτοβιογραφία του Μάνου Χατζιδάκι. Λέξεις και Έννοιες πάντα επίκαιρες και παρηγορητικές για τους καιρούς μας. Γιατί στις θεοσκότεινες στιγμές η ψυχή μας αποτραβιέται στο λιγοστό φώς που υπάρχει ακόμη. 

εικόνα από βικιπαίδεια

«Γεννήθηκα στις 23 του Οκτώβρη του 1925 στην Ξάνθη τη διατηρητέα κι όχι την άλλη τη φριχτή που χτίστηκε μεταγενέστερα από τους εσωτερικούς της ενδοχώρας μετανάστες. Η συνύπαρξη εκείνο τον καιρό ενός αντιτύπου της μπελ-επόκ, με αυθεντικούς τούρκικους μιναρέδες, έδιναν χρώμα και περιεχόμενο σε μια κοινωνία-πανσπερμία απ' όλες τις γωνιές της Ελλαδικής γης, που συμπτωματικά βρέθηκε να ζει σε ακριτική περιοχή και να χορεύει τσάρλεστον στις δημόσιες πλατείες. 

Σαν άνοιξα τα μάτια μου είδα με απορία πολύ κόσμο να περιμένει την εμφάνισή μου (το ίδιο συνέχισα κι αργότερα να απορώ σαν με περίμεναν κάπου καθυστερημένα να φανώ). Η μητέρα μου ήταν από την Αδριανούπολη, κόρη του Κωνσταντίνου Αρβανιτίδη, και ο πατέρας μου απ' την Μύρθιο της Ρεθύμνου, απ' την Κρήτη. Είμαι ένα γέννημα δύο ανθρώπων που καθώς γνωρίζω δεν συνεργάστηκαν ποτέ, εκτός απ΄ την στιγμή που αποφάσισαν την κατασκευή μου. Γι' αυτό και περιέχω μέσα μου χιλιάδες αντιθέσεις κι όλες τις δυσκολίες του Θεού. Όμως η αστική μου συνείδηση, μαζί με τη θητεία μου την λεγόμενη «ευρωπαϊκή», φέραν ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Προσπάθησα όλον το καιρό που μέναμε στην Ξάνθη να γνωρίσω σε βάθος τους γονείς μου και να εξαφανίσω την αδελφή μου. Δεν τα κατάφερα και τα δύο. Έτσι μετακομίσαμε το '32 στην Αθήνα όπου δεν στάθηκε δυνατόν να λησμονήσω την αποτυχία μου.

Άρχιζα να ζω και να εκπαιδεύομαι στην πρωτεύουσα ενώ παράλληλα σπούδαζα τον έρωτα και την ποιητική λειτουργία του καιρού μου. Έλαβα όμως την αττική παιδεία όταν στον τόπο μας υπήρχε και Αττική και Παιδεία. Μ' επηρεάσανε βαθιά ο Ερωτόκριτος, ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, το Εργοστάσιο του Φιξ, ο Χαράλαμπος του «Βυζαντίου», το υγρό κλίμα της Θεσσαλονίκης και τα άγνωστα πρόσωπα που γνώριζα τυχαία και παρέμειναν άγνωστα σ' όλα τα χρόνια τα κατοπινά. Στην κατοχική περίοδο συνειδητοποίησα πόσο άχρηστα ήτανε τα μαθήματα της Μουσικής, μια και μ' απομάκρυναν ύπουλα απ' τους αρχικούς μου στόχους που ήταν να επικοινωνήσω, να διοχετευθώ και να εξαφανιστώ, γι' αυτό και τα σταμάτησα ευθύς μετά την Κατοχή. Έτσι δεν σπούδασα σε Ωδείο και συνεπώς εγλύτωσα απ' το να μοιάζω με τα μέλη του Πανελληνίου Μουσικού Συλλόγου. 

Έγραψα ποιήματα και πολλά τραγούδια, και ασκήθηκα ιδιαίτερα στο να επιβάλλω τις απόψεις μου με δημοκρατικές διαδικασίες, πράγμα που άλλωστε με ωφέλησε τα μέγιστα σαν έγινα υπάλληλος τα τελευταία χρόνια. Απέφυγα μετά περίσσιας βδελυγμίας ότι τραυμάτιζε το ερωτικό μου αίσθημα και την προσωπική μου ευαισθησία.Ταξίδεψα πολύ και αυτό με βοήθησε ν' αντιληφθώ πώς η βλακεία δεν ήταν αποκλειστικόν του τόπου μας προϊόν, όπως περήφανα ισχυρίζονται κι αποδεικνύουν συνεχώς οι έλληνες σωβινιστές και της εθνικοφροσύνης οι εραστές. Παράλληλα ανακάλυψα ότι τα πρόσωπα που μ' ενδιαφέρανε έπρεπε να ομιλούν απαραιτήτως ελληνικά, γιατί σε ξένη γλώσσα η επικοινωνία γινότανε οδυνηρή και εξαφάνιζε το μισό μου πρόσωπο.

Ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Μάνος, ο Κάρολος Κουν και η Ραλλού Μάνου...

Το '66 βρέθηκα στην Αμερική. Έμεινα κι έζησα εκεί κάπου έξι χρόνια, τα χρόνια της δικτατορίας, για λόγους καθαρά εφοριακούς - ανεκαλύφθη πως χρωστούσα τρεισήμισι περίπου εκατομμύρια στο δημόσιο. Όταν εξόφλησα το χρέος μου επέστρεψα περίπου το '72 και ίδρυσα ένα καφενείο που το ονομάσαμε Πολύτροπον, ίσαμε τη μεταπολίτευση του '74, όπου και τόκλεισα γιατί άρχιζε η εποχή των γηπέδων και των μεγάλων λαϊκών εκτονώσεων. Κράτησα την ψυχραιμία μου και δεν εχόρεψα εθνικούς και αντιστασιακούς χορούς στα γυμναστήρια και στα γεμάτα από νέους γήπεδα. Κλείνοντας το Πολύτροπο είχα ένα παθητικό πάλι της τάξεως περίπου των τρεισήμισι εκατομμυρίων - μοιραίος αριθμός, φαίνεται, για την προσωπική μου ζωή.

Από το '75 αρχίζει μια διάσημη εποχή μου που θα την λέγαμε, για να την ξεχωρίσουμε, υπαλληλική, που μ' έκανε ιδιαίτερα γνωστό σ' ένα μεγάλο και απληροφόρητο κοινό, βεβαίως ελληνικό, σαν άσπονδο εχθρό της ελληνικής μουσικής, των ελλήνων μουσικών και της εξίσου ελληνικής κουλτούρας. Μέσα σ' αυτή την περίοδο και ύστερα από ένα ανεπιτυχές έμφραγμα στην καρδιά, προσπάθησα πάλι, ανεπιτυχώς είναι αλήθεια, να πραγματοποιήσω τις ακριβές καφενειακές μου ιδέες πότε στην ΕΡΤ και πότε στο Υπουργείο Πολιτισμού, εννοώντας να επιβάλω τις απόψεις μου με δημοκρατικές διαδικασίες. Και οι δύο όμως τούτοι οργανισμοί σαθροί και διαβρωμένοι από τη γέννησή τους κατάφεραν να αντισταθούν επιτυχώς και, καθώς λεν, να με νικήσουν «κατά κράτος». Παρ΄ όλα αυτά, μέσα σε τούτον τον καιρό γεννήθηκε το Τρίτο κι επιβλήθηκε στη χώρα.Το καταστάλαγμα του βίου μου μέχρι στιγμής είναι:

Αδιαφορώ για την δόξα. Με φυλακίζει μες στα πλαίσια που καθορίζει εκείνη κι όχι εγώ.

Πιστεύω στο τραγούδι που μας αποκαλύπτει και μας εκφράζει εκ βαθέων, κι όχι σ' αυτό που κολακεύει τις επιπόλαιες και βιαίως αποκτηθείσες συνήθειές μας.

Περιφρονώ αυτούς που δεν στοχεύουν στην αναθεώρηση και στην πνευματική νεότητα, τους εύκολα «επώνυμους» πολιτικούς και καλλιτέχνες, τους εφησυχασμένους συνομήλικους, την σκοτεινή και ύποπτη δημοσιογραφία καθώς και την κάθε λογής χυδαιότητα. Έτσι κατάφερα να ολοκληρώσω την τραυματισμένη από την παιδική μου ηλικία προσωπικότητα, καταλήγοντας να πουλώ «λαχεία στον ουρανό» και προκαλώντας τον σεβασμό των νεωτέρων μου, μια και παρέμεινα ένας γνήσιος Έλληνας και Μεγάλος Ερωτικός.»

Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2013

Αναιρέσεις


Κυριακή βράδυ 10 Φλεβάρη, στην Τσαμαδού. Στην άκρη του πεζόδρομου μια ανθρώπινη ύπαρξη διεκδικεί την οικειοποίηση μιας σπιθαμής χώρου. Ίσα που να χωρέσει το κορμί, η σκιά απούσα. Ισα που να περάσει η νύχτα, ο χρόνος απών. Εφόδιο μια κουβέρτα σκέπασμα και προσκέφαλο μαζί. Και η θορυβώδης παρουσία των πρωϊνών περαστικών που θα σημάνουν τη λήξη της φιλοξενίας.  

Μόνο που το ελάχιστο είναι φορές που θεριεύει: κάτω από το κίτρινο φώς όλα γίνονται ένα, ο χώρος υπο-χωρεί και σιγά-σιγά -δέχεται μόνο αυτόν. Είναι φορές που το Α-διάκριτο θριαμβεύει, γίνεται μαστίγιο στον περίγυρο που περηφανεύεται για τη φιλο-ξενία του.

Πέρασα όχι μία, μα πολλές φορές, κουβαλώντας τα σκουπίδια-απομεινάρια μιας γιορτής που λίγες ώρες πριν συνένωνε ανθρώπους και όνειρα. Και ήλθε τούτο το συναπάντημα να αναιρέσει τη μέρα, να θυμίσει πως κάποιοι δεν χώρεσαν στην τράπεζα. Ίσως και για να θυμίσει τις μέρες και τα χρόνια μιας αθήρευτης χίμαιρας.

Ήλθε τούτο το συναπάντημα να σταθεί επιφυλακτικά απέναντί μου, απέναντί μας, απέναντι στο λίπος που κατατρώει ακόμη τις ψυχές μας. Να μας επιστρέψει τα ψίχουλα της ψυχής μας, όσους όρκους εκτοξεύσαμε σε τοίχους.

Ξαναπέρασα και τις επόμενες βραδυές, μα δεν ήταν εκεί: Ίσως και να εγκαταστάθηκε μέσα μας, σαν νεφέλωμα θλίψεων και τύψεων μαζί.

Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2013

Βιβλίο "δανεικό"...

... όχι ιδανικό


φωτογραφία: ναζί καίγοντας βιβλία

Γονείς μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας σχολικής εκπαίδευσης θα καταβάλλουν στο εξής χρηματική εγγύηση για τα σχολικά βιβλία που θα διανέμονται (υποτίθεται δωρεάν) στους μαθητές ! 

Έτσι ορίζει σχέδιο υπουργικής απόφασης που οι σοφοί των δανειστών συνέταξαν και προώθησαν για περαιτέρω επεξεργασία από το υπουργείο παιδείας.

Ως εδώ λοιπόν πέταξε ο κερδοσκοπικός οίστρος των λεγεωναρίων των δανειστών οι οποίοι, αφού έβαλαν τα νούμερα κάτω, συμπέραναν πως με αυτό τον τρόπο θα εξοικονομηθούν περίπου 30 εκ. ευρώ, φιλοδώρημα στις τσέπες των δανειστών μας. Και προχώρησαν πιο πέρα:

-Απαγόρευση διορισμών εκπαιδευτικών στα επόμενα χρόνια.
-Ολική περικοπή ή δραστικός περιορισμός των επιδοτήσεων σε φορείς και συλλόγους πολιτιστικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα ακόμη και σε σχολικές επιτροπές ή συλλόγους.
-Σχεδιαζόμενη κατάργηση τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ, αλλά και σχολείων σε όλη τη χώρα.

*****

Μα απλά λόγια: Κάθε παιδί θα πηγαίνει με τον κηδεμόνα του για να παραλάβει τα υποτιθέμενα δωρεάν βιβλία. Εκεί ο ταμίας του Στουρνάρα θα του ζητά μια χρηματική εγγύηση που θα διασφαλίζει τον δανειστή του βιβλίου ότι αυτό θα επιστραφεί στο τέλος της χρονιάς ατσαλάκωτο. Ούτε σημειώσεις, ούτε αφιερώματα, ούτε μία γρατζουνιά παρακαλώ. Ατσαλάκωτο ή και αδιάβαστο, ακόμη καλύτερα.

...και δεν μας λές κυρ Στουρνάρι μας εσύ επέστρεψες τα δανεικά ...βιβλία και διπλώματα και masters και διδακτορικά που προπληρώθηκαν από ευγενικούς χορηγούς ;

Και βουνό ακόμη τα ερωτήματα...
 Πόση θα είναι η εγγύηση ; Το βιβλίο είναι ένα δάνειο ; Θα συνάπτεται σύμβαση δανείου ; Η δανειακή σύμβαση θα κοινοποιείται στην εφορία όπως κάθε άλλη σύμβαση ; θα χρειάζεται και προσημείωση ; Και πότε και πως θα επιστρέφεται αυτή η "εγγύηση"; Θα χρειάζεται φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα ; Μήπως θα συμφέρει τελικά στον γονέα να τους σιχτιρίσει και να πάει να αγοράσει το βιβλίο αντί να χάσει το μεροκάματο ; 

ή λέω ή, Μήπως αυτό επιδιώκουν τελικά όπως το πέτυχαν σε μεγάλο βαθμό και με τις υποτιθέμενες δωρεάν παροχές υγείας ;

[Και αφού τα πάντα γίνονται εμπόρευμα στην ψυχή του παιδιού, παράλληλα ας εξοικειώνεται το κάθε βλαστάρι μας και με την ιδέα του Δανείου, του τόκου, της κατάσχεσης, κ.λπ.].
Μ' ένα σμπάρο δυό τρυγόνια...

Όλοι γνωρίζουμε ότι τα σχολικά βιβλία πωλούνται παράλληλα και στο εμπόριο σε πολύ χαμηλές τιμές. Μέχρι τώρα. Οι σκέψεις των ιθυνόντων λένε πως τα νέα βιβλία θα είναι ειδικής εκτύπωσης έτσι ώστε να μη φθείρονται και να μην καταστρέφονται από τις σημειώσεις των μαθητών και γενικά από την πολλή χρήση. Άρα θα ανέβει το κόστος παραγωγής και συνακόλουθα η τιμή τους.

Και κεί που γενιές και γενιές μεγάλωσαν με τα σχολικά ΤΟΥΣ βιβλία, τα οποία και πολλοί φυλάνε στη βιβλιοθήκη τους σαν πολύτιμο θησαυρό, τώρα σου λέει ότι το βιβλίο είναι σαν το αυτοκίνητο που το νοικιάζεις ή άντε σαν το διαμέρισμα, ή στη συγκεκριμένη περίπτωση σαν το αντικείμενο ενός αγοραίου πόθου. Ξένο ρούχο αταίριαστο στην ψυχή μας.

Και πως νοείται ανάγνωση ενός βιβλίου χωρίς να σημειώνεις πάνω στις σελίδες, χωρίς να ορίζεις bookmarks πάνω στις λέξεις τους; χωρίς να αποθέτεις πάνω του τα σημεία του ταξιδιού μέσα στις γραμμές του ; 

Πως νοείται η αγάπη για το βιβλίο που ορίσθηκε αιώνες** πριν σαν τον καλύτερο σύντροφο στις αναζητήσεις μας ;

Οι ιθύνοντες μπορούν να απαντήσουν ότι η οπτική αποστήθιση είναι η μοναδική και συμφέρουσα λύση. Μπορούν να απαντήσουν πως η σχέση με το βιβλίο είναι μια σχέση χρήσης και τίποτα άλλο. Μπορούν ξεδιάντροπα να πούν πως η γνώση είναι εμπόρευμα και πως η ανάγνωση του βιβλίου είναι σαν μια προπληρωμένη δόση έρωτα. 

Ακόμη και αυτή η γνώση που το Σύνταγμα ορίζει σαν υποχρεωτική, σαν αναγκαία για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός παιδιού και ως εκ τούτου η δωρεάν προσφορά της είναι υποχρέωση της Πολιτείας.

Αλλά είπαμε, σκοπός είναι από την ηλικία της αθωότητας να εξοικειώνεσαι με την ιδέα πως τα πάντα είναι εμπόρευμα. Ας έλθουν οι τυμπανιστές ακαδημαϊκοί λεγεωνάριοι, γνωστοί και ως πνευματικοί ταγοί μας, να εκφωνήσουν λόγους για την αγάπη στο βιβλίο, για την αγάπη στη γνώση.

Μια αγάπη που καλείσαι να την πληρώσεις παρά τη θέλησή σου κάπως αλλοιώς λέγεται. Και αυτός που θα εισπράξει το αντίτιμό της λέγεται νταβατζής.

Ένας γονέας, εμείς όλοι, μπροστά σε αυτή τη βαρβαρότητα τί θα απαντήσουμε ; Θα επιτρέψουμε στους στρατηλάτες της να σοδομήσουν τις ψυχές των παιδιών μας ;

** Δεν έχτισαν δικές τους πυραμίδες
με την οροφή τους να τρυπά τον ουρανό.
Οι πάπυροί τους ήταν τα παιδιά τους
είχανε για σύζυγο τη γραφίδα τους.
Μα η μνήμη τους θα ζεί μες στα βιβλία της σοφίας
για όσο θα υπάρχει Χρόνος και άνθρωπος στη Γή.
Τεύκρος Μιχαηλίδης, Αχμέτ, ο Γυιός του Φεγγαριού.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

επισκέψεις

IP Widget For Website