Μέρες τώρα που προσπαθώ να ερμηνεύσω το ξάφνιασμά μας από το γεγονός της Μανωλάδας. Διαβάζω τις αναλύσεις και τα σχόλια, διανθισμένα από αποτροπιασμούς, συγκινήσεις, και συνθήματα,
Νόμος είναι το δίκηο του εργάτη, του απεργού, το άνεργου και του μετανάστη...
Ρατσιστικό έγκλημα το όνόμασαν όλοι. Αυτό ήταν και τελειώσαμε. Και εμείς που μας πυροβολούν καθημερινά με τα διατροφικά τους σκάγια οι μαφίες της ζωής μας ;
Χτύπα το ξύλο να βγάλει λόγο, να διδάξει ιστορία και πολιτισμό. Αποστράγγιση διανοητική διέγνωσε ο ιστορικός που δεν γεννήθηκε ακόμη και που μας αφιέρωσε, πριν καν έλθει, την κόλαση της μωρίας μας και της τιμωρίας μας.
Νέες γιάφκες, καινούργια συνθήματα διεμήνυσε και αυτή την άνοιξη με το χελιδόνι στις
σοφές κουκουβάγιες που δεν συχνάζουν στο ίδιο cafe με τα χελιδόνια.
Στάθης λοιπόν,
που άγγιξε ένα χελιδόνι κάτω κεί στην κοινή μας μικρή πατρίδα και λάλησαν μαζί πως η Άνοιξη είναι ακριβή, δεν πωλείται σε τιμή μποϋκοτάζ, όπως οι φράουλες Μανωλάδας.
και που μας θύμισαν (το χελιδόνι και ο Στάθης) πως αυτά
γίνονταν από χρόνια εκεί και παντού...
και ακόμη θυμάμαι πως πριν τρία χρόνια όταν κάποιοι από την Αθήνα επισκέφθηκαν την περιοχή για να συμπαρασταθούν στις διαμαρτυρίες των ξένων εργαατών κατά των συνθηκών άγριας εκμετάλλευσής των, σύσσωμη η ντόπια κοινωνία τους προπηλάκισε. Στην καλύτερη περίπτωση τους έδειξε τον δρόμο της επιστροφής στα του οίκου τους.
Κι' έτσι (μιας ακόμη) ευκαιρίας δοθείσης, σκάλισε στην πάπυρο η πένα των Μπομπολοψυχάρηδων πως το 30% των χάπατων είναι αταλάντευτα διακείμενο προς το καθεστώς του βούρδουλα,
νόμος είναι το δίκηο του δραγάτη.
Μ' ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια. Μαζεύουν οι σμπίροι τη σοδειά τους: τριάντα τρείς ακόμη (ξένοι) εργάτες θύματα, με ιατροδικαστική γνωμάτευση πιστοποιημένα, 33% αύριο οι αφυδατωμένες συνειδήσεις, μελίρρυτα να (απο)στάζουν δεπάλια και δεκείλια* το νέκταρ της φασιστικής κοπριάς. Και τριάντα τρείς βδομάδες ακόμη παράταση στο ξόανο που κυβερνά,
*****
Να μάθουμε για να γνωρίζουμε
Οι πυροβολισμοί στη Μανωλάδα και οι κάθε μορφής βία κατά των εργατών εκεί (αδιακρίτως χώρας προέλευσης) δεν είναι ένα συμβάν, είναι μια καθημερινότητα που
θεσμοθετήθηκε εδώ και χρόνια στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής σε όλη τη χώρα.
Από τον καιρό που η περιοχή της Βουπρασίας επιλέχθηκε για την καλλιέργεια της φράουλας, όλα δρομολογήθηκαν κατά πως όρισε η μαφία του προϊόντος σε αγαστή συνεργασία με το κράτος και το παρακράτος. Μικροκαλλιεργητές και κάτοχοι μικρής σε έκταση γής γρήγορα εγκατέλειψαν χρεωκοπημένοι την προσπάθεια, χάνοντας ζωές και περιουσίες. Η εγκατάσταση των θερμοκηπίων, η διαμόρφωση του εδάφους απαιτούσαν κεφάλαια που δανείσθηκαν από τράπεζες. Η καλλιέργεια απαιτούσε εργατικά χέρια (η φράουλα απαιτεί σε κάθε της στάδιο χειρονακτική εργασία μιας και η ο βαθμός μηχανοποίησης της καλλιέργειας και της συλλογής είναι μηδαμινός) και όσες οικογένειες δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν μίσθωναν σκλάβους που τους "παρείχαν" οι δουλέμποροι.
Τα λιπάσματα, τα γεωφάρμακα, οι σπόροι καθώς και τα πρωτόλεια φυτά προμηθεύονταν από "ειδικούς" γεωπόνους. Οι περισσότεροι καλλιεργητές διαπίστωσαν με τον καιρό πως η επιβαλλόμενη ανεξέλεγκτη χρήση γεωφαρμάκων, ορμονών και λιπασμάτων έθετε σε κίνδυνο τις ίδιες τους τις ζωές. Εξαναγκάζονταν έτσι είτε να μισθώνουν από τους δουλέμπορους εργάτες-σκλάβους, είτε να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια της φράουλας.
Ο έλεγχος της καλλιέργειας συνοδεύεται από τον έλεγχο της διάθεσης της παραγωγής. Οι μεγαλέμποροι προαγοράζουν την παραγωγή σε εξευτελιστική τιμή εκβιάζοντας τους μικροπαραγωγούς με τον κίνδυνο της μη-διάθεσης είτε ακόμη και με τον κίνδυνο μιας "φυσικής καταστροφής".
Κάθε εναλλακτική δίοδος προμήθειας των μέσων παραγωγής (λιπάσματα, φάρμακα, σπόροι), κάθε προσπάθεια παράκαμψης των δουλεμπόρων και κάθε δίοδος διάθεσης είχαν αποκοπεί με απειλές ή με μεθοδευμένη χρεωκοπία του καλλιεργητή. Μεγάλες εκτάσεις πέρασαν στην κυριότητα της μαφίας της φράουλας, μαφία που απαρτίζονταν από γεωπόνους, μεγαλοτσιφλικάδες, μεσίτες, εμπόρους και δουλέμπορους (τους λεγόμενους επιστάτες).
Η ομερτά της φράουλας μπούκωνε στόματα αρχόντων και υπηρετών του δημοσίου συμφέροντος, σφράγιζε στόματα δημοσιογράφων, εξαγόραζε μέσα ενημέρωσης, γονάτιζε συνειδήσεις σπέρνοντας τον φόβο. Οι επαφές μεταξύ των βαθμίδων της μαφίας διακριτικές. Ο παραγωγός δεν συναντούσε ποτέ τον έμπορο και σιγά σιγά ούτε τον εργάτη του. Όλα ελέγχονταν από μαφιόζους επιστάτες και μεσίτες. Ο μαφιόζος επιστάτης έλεγχε τα της καλλιέργειας, ερχόταν σε επαφή με τον μεσίτη και αυτός με τον έμπορο.
Ο μεσίτης εκβίαζε αδίστακτα τον παραγωγό, και απ' ότι κατάλαβα ήταν ο βασικότερος κρίκος της μαφίας.
Κανένας μεσίτης στον τόπο του, κανόνας που ετηρείτο απαρέγκλητα. Έτσι ο διαβόητος στην ευρύτερη περιοχή μεσίτης Ε.Βελ. διέμενε χιλιόμετρα μακρυά είχε όμως την πρωτοκαθεδρία στο εμπόριο της φράουλας αλλά και σε μια σειρά άλλων προϊόντων ευρείας καλλιέργειας στον δήμο της Βουπρασίας. Παράλληλα φρόντιζε για την τροφοδοσία των καλλιεργητών με τα υλικά παραγωγής από γεωπόνους του τόπου διαμονής του. Οι λόγοι ευνόητοι...
Μούλεγε πριν λίγα χρόνια ο Χρήστος Λ. γνωστός μουσικοσυνθέτης, πως όσες φορές διέσχιζε την εθνική οδό Πατρών-Πύργου η οσμή του φυτοφάρμακου εισχωρούσε χειμώνα καιρό στον θάλαμο του οδηγού. Θέλησα μια φορά να το επαληθεύσω. Δεκέμβρης μήνας ήταν όταν σταμάτησα το αυτοκίνητο και πλησίασα σε ένα θερμοκήπιο. Η γνώριμη στην οσμική μου μνήμη παρουσία του systox, φυτοφαρμάκου που έχει καταργηθεί εδώ και δεκαετίες ήταν έντονη και ακατανίκητη παρ' όλο τον δυνατό νοτιά.
Έμαθα στη συνέχεια πως υπήρχαν δύο κατηγορίες φυτοφαρμάκων. Τα "ελληνικά" και τα "γερμανικά". Αυτό σήμαινε πως όποιο μποστάνι προοριζόταν για εξαγωγή στην δυτική Ευρώπη λουζόταν με "γερμανικό" φυτοφάρμακο λόγω του ότι το προϊόν κινδύνευε να περάσει από έλεγχο στη χώρα προορισμού και να κριθεί ακατάλληλο. Έμαθα ακόμη πως όσα φορτία επεστράφησαν ως ακατάλληλα διατέθηκαν στην ελληνική αγορά μέσω ειδικών "κυκλωμάτων" (κυρίως τσιγγάνων) σε χαμηλή τιμή. Όποιο μποστάνι προοριζόταν για την εσωτερική αγορά απέφερε και το μεγαλύτερο κέρδος, δίνοντας διπλάσια απόδοση σε παραγωγή από ένα αντίστοιχο "γερμανικής ανάπτυξης". Επομένως όλοι προτιμούσαν να καλλιεργούν για τους έλληνες "πελάτες" παρ' όλο που οι τιμές διάθεσης ήταν τουλάχιστον 30% χαμηλότερες.
πυροβολώντας την εργασία
Κάθε Σεμπτέμβρη που αρχίζει η καλλιέργεια της φράουλας (προετοιμασία θερμοκηπίου και γής) μια νέα φουρνιά ξένων εργατών (πακιστανικής αλλά και ινδικής προέλευσης) αναλαμβάνει βάρδια στον αέναο κύκλο του θανάτου. Όταν προσλαμβάνονται τους δίνεται η υπόσχεση ότι θα πληρωθούν μόλις γίνει η πώληση της φράουλας. Ενδιάμεσα και ανά μήνα οι "επιστάτες" τους δίνουν κάποια μικροποσά και το καθημερινό ξεροκόμματο ψωμί. Στεγάζονται οι περισσότεροι μέσα στα θερμοκήπια, δηλαδή σε θαλάμους αερίων. Όταν πλησιάζει να τελειώσει η συγκομιδή αρχίζει η χιλιοπαιγμένη παράσταση με πρωταγωνιστές τους χρυσαυγίτες και τους μπάτσους της περιοχής: προβοκάτσιες, συκοφάντηση, εμπαιγμός. Όλοι έχουμε ακούσει για τα δεκάδες "οκτάχρονα" κοριτσάκια που "βιάσθηκαν" στην περιοχή της Βουπρασίας, για την επιδημία "διαρρήξεων", για τον "αφανισμό" σκυλιών και γατιών από την περιοχή. Σκοπός είναι η
κλουβάτη φυγάδευση των ξένων εργατών, χωρίς φυσικά την καταβολή των δεδουλευμένων. Όσοι από τους εργάτες αυτούς "μυριστούν" το κόλπο φροντίζουν και αυτοφυγαδεύονται νύχτα για να αποφύγουν την απέλασή τους.
Ελάχιστοι είναι οι παραγωγοί που δεν υποκύπτουν στο "κέρδος της τζάμπα εργασίας" και που φροντίζουν ...κρυφά να αμοίβουν τους εργάτες των, με κίνδυνο ακόμη και να "μπούν μέσα" οικονομικά. Οι "μεγάλοι παραγωγοί" έχοντας την κάλυψη της μαφίας και δημοσίων λειτουργών, επιβραβεύονται με την κλοπή αίματος και μόχθου των εργατών, δίνοντας ένα μερίδιο των κλεμμένων στα "δουλικά" τους: στις παρα-κρατικές υπηρεσίες. Το "παράδειγμά" τους ακολουθούν και πολλοί από τους "μεσαίους" ή και τους "μικρούς" παραγωγούς σε ένα βαθμό μικρότερο.
(Να σημειώσουμε ότι στην περιοχή -πόλη της Βάρδας- λειτουργούσε παράρτημα του ΙΚΑ, το πιο αμαρτωλό παράρτημα σε όλη τη χώρα καθ' ομολογία κλιμακίου εσωτερικού ελέγχου του ΙΚΑ που συντάχθηκε προ ετών. Στο παράρτημα προϊστατο εκλεκτή ψηφοσυλλέκτρια πρώην υφυπουργού καταγόμενου από την περιοχή. Το τοπικό ΙΚΑ, μιας και ισχύει το εργόσημο για την περίπτωση αυτή, ας ανακοινώσει τα έσοδά του από το εργόσημο. Πολύ φοβάμαι ότι θα είναι πενιχρότατα σε σύγκριση με τα εκατοντάδες χιλιάδες μεροκάματα των ξένων εργατών που απασχολούνται στις καλλιέργειες της περιοχής).
Την επόμενη χρονιά μια νέα "απειρη" φουρνιά ξένων εργατών θα πάρει τη θέση της προηγούμενης. Για να επαναληφθεί το ίδιο σενάριο. Εκτός από το εμφανές του λόγου της ανανέωσης του "στόλου των δούλων" υπάρχει και το αφανές: η εξάντληση από τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των εργατών αυτών, η μεγάλη έκθεση στην επήρεια των φυτοφαρμάκων αυξάνουν τον κίνδυνο "ατυχήματος" που ενδέχεται "να περιπλέξει την κατάσταση".
Όταν πυροβόλησαν τους ξένους εργάτες ελάχιστοι σκέφθηκαν ότι ήδη ήσαν προδιεγραμμένοι ως νεκροί. Ας θυμηθούμε τις δεκάδες χιλιάδες αγρότες της Ινδίας, καρκινο-θύματα των μεταλλαγμένων και των γεωφαρμάκων της Μοσάντο. Και ακόμη ελάχιστοι ανήγαγαν τους πυροβολισμούς της Μανωλάδας σε πυροβολισμό καθημερινό κατά της ζωής όλων μας και όχι μόνο σε πυροβολισμό κατά της εργασίας.
*****
Κάθε είδος καλλιέργειας έχει τη μαφία του η οποία εξαπλώνεται στη γύρω περιοχή και ελέγχει όλο και περισσότερο την παραγωγή και τη διάθεσή του. Μπορώ να μιλήσω για αυτά που γνωρίζω, φοβάμαι όμως πως και σε άλλες περιοχές της χώρας σιγά σιγά θα συμβαίνει ή θα συμβεί το ίδιο.
Για μένα,
η Μανωλάδα είναι ο προπομπός του μέλλοντός μας. Στα θερμοκήπιά της επωάζεται μια νέα εποχή φεουδαρχίας στην επικράτεια της
Φραουλάνδης. Είναι η
Φραουλοκρατία το καινούργιο εργασιακό καθεστώς που ήδη εφαρμόζεται σε δεκάδες χώρες της γής. Είναι το καθεστώς της Ινδίας, του Μπαγκλαντές, του Πακιστάν, της Βραζιλίας, της Αργεντινής, των χωρών της Καραιβικής, όλων των χωρών όπου η πρωτογενής παραγωγή αποτελεί τον μοναδικό πλούτο για την επιβίωση των ανθρώπων, αλλά και ευνοείται από τη φύση.
η Μανωλάδα είναι το επόμενο στάδιο ενός αδίστακτου καπιταλισμού που απαιτεί τον απόλυτο έλεγχο της πρωτογενούς παραγωγής: από το νερό, τα λιπάσματα, τη γή, τους σπόρους. Την καλλιέργεια και διακίνηση της παραγωγής αυτής, τον απόλυτο έλεγχο της τροφής. Ήδη χθές ψηφίσθηκε στις ΗΠΑ ο
νόμος S510 που απαγορεύει την οικιακή κηπουρική.
η Μανωλάδα είναι το οχυρό ενός πολυμέτωπου πολέμου εναντίον της φύσης και των ανθρώπων της. Είναι η ύβρις των υβριδίων.
Σε λίγες μέρες κανείς δεν θα θυμάται τη Μανωλάδα. Όλα θα έχουν πάρει ξανά το δρόμο της
κανονικότητας, αυτόν που αδιαμαρτύρητα έχουμε αποδεχθεί, αυτόν που μας κανοναρχεί στην αδιαφορία για τις ζωές των άλλων, αλλά ξώφαλτσα σημαδεύει του καθενός μας τη Ζωή. Που, αφυδατωμένη, άχρωμη και άοσμη περιπλανιέται στα μονοπάτια της άγνοιας, της λήθης και της αδιαφορίας.
*δεπάλια και δεκείλια: το εδώ και εκεί στη ντόπια διάλεκτο
